Homework

· by

Ακούσατε, ακούσατε!

Ακούσατε, ακούσατε!

“Λησμονούν ότι για να καταπολεμήσεις μια ηθική πρέπει να της αντιπαραθέσεις, τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη, μιαν ηθική ανώτερη.” Ε. Μαλατέστα, στο τετράλεπτο βίντεο εδώ. Οσα λέει, φυσικά, δεν ισχύουν μόνο για  αναρχικούς.

 

“Οι πρόξενοι των μεγαλύτερων καταστροφών και συμφορών στην ίσαμε τώρα ιστορία δεν ήσαν οι σχετικιστές, οι σκεπτικιστές και οι μηδενιστές, παρά οι ηθικιστές – και μάλιστα στο όνομα της “μόνης” αληθινής θρησκείας, της “μόνης” ορθής πολιτικής ή της “μόνης” κυρίαρχης φυλής”.  Π. Κονδύλης, όπως μάς υπενθυμίζει εν συντομία  ο Γιάννης εδώ

 

Τέλος το Μανιτάρι μάς θυμίζει μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη: Το μοντέλο των επαναστατών σε εισαγωγικά έχει συντριβεί.

 

Πώς έτυχε και έπεσα πάνω σε όλ’αυτά το ίδιο διήμερο (καμιά περιρρέουσα ατμόσφαιρα, μήπως); Ενδιαφέρουν κανέναν ή είναι πολύ διδακτικά και απωθούν; Τι δουλειά έχει ο Κονδύλης με αναρχικούς και χριστιανούς; (κάτι υποψιάζομαι). Καλό Σαββατοκύριακο.

35 thoughts on “Homework”

  1. Υπάρχει ένας φαύλος κύκλος, αυτός που αναπαράγει το καθολικό σχήμα της συνείδησης (θα επιμείνω σε αυτήν την λέξη: συνείδηση). Αυτό το σχήμα (δομή) είναι κενό ή απλά ένας κανονιστικός σκελετός (οδοδείκτης ή Κανών ή Καταστατικό ή Ομολογία ή Διακήρυξη) που προσλαμβάνει σημασία μόνο μέσα στην καθημερινή πρακτική: είναι, ας πούμε, μία ιδεολογία (η ιδεολογία είναι το κενό σχήμα της συνείδησης). Κενός δεν σημαίνει: ασυνάρτητος – σημαίνει μόνον ταυτολογικός: δεν είναι ασυνάρτητος διότι προσλαμβάνει μία απειρία ερμηνειών συνεπώς πρακτικών, προσώπων και μορφών (κάθε θεός και ιδέα απευθύνεται στο Πρόσωπο ή απλά την Συνείδηση: σε κάθε έναν).

    Το κρίσιμο σημείο ωστόσο παραμένει η Απόφαση που αναλαμβάνει τον κανόνα (αυτός που θα ενσαρκώσει την ιδεολογία) – η πρακτική όπως η πρακτική ενσαρκώνεται (οι λέξεις είναι προσεκτικές εδώ): η Συνείδηση (ως η Δια-κριτική δύναμη της ηθικής -πράξης-) συνιστά μία μεταφορική μόνον περιγραφή που προσκαλεί στην ανάληψη μίας ευθύνης και μόνον, την ευθύνη της Απόφασης. Η φαυλότητα εν προκειμένω είναι η εξής – ή έτσι την αντιλαμβάνομαι: κάθε θεωρητικό μεταφορικό σχήμα αυτό-αναιρείται μέσα σε μία εγγενή Αντίφαση (πολύ πραγματική αλλά συνάμα και λογική): προσκαλεί την Ατομικότητα να άρει την ατομική της πρακτική εναρμονιζόμενη με το εκάστοτε σχήμα που προτείνεται. Αυτό που υποφέρει εν προκειμένω είναι η ίδια η θεμελιώδης δύναμη της απόφασης – ή απλά, η ελευθερία. Η απώλεια της ατομικότητας ή της συνείδησης που τέθηκε πολλαχώς και στην Σχολή της Φρανκφούρτης ως αίτημα του μύθου παραμένει αίτημα και στον σύγχρονο κόσμο: τη θέση ωστόσο της μάσκας ή των φετίχ αναλαμβάνουν οι θεοί και οι ιδεολογίες, ονόματα δηλαδή σχημάτων μαζικών. Η συνείδηση ενσωματώνεται – κυριολεκτικά – σε μία πρακτική ή ένα σχήμα και πράττει ως μη συνείδηση: ως πράξη, αυτή η συνείδηση αναπαράγει μόνον το σχήμα ή την ιδεολογία ή την θρησκεία της, καθοδόν όμως αυτή η συνείδηση δεν είναι πια συνείδηση, είναι το σώμα μίας ιδέας (αναλαμβάνει ως σώμα την ιδέα – εξοντώνει εαυτόν άρα δεν πράττει).

    Ο Μαλατέστα, ο Κονδύλης ή ο Σκυφτούλης ωστόσο αναπαράγουν ένα διαφορετικό και πολύ ενδιαφέρον σχήμα: την διαλεκτική που αναγνωρίζει τον ‘εχθρό’ ως συγκροτητικό στοιχείο κάθε συλλογικής πρακτικής και επιστρέφουν σε περιγραφές που είναι ακόμη πιο θεμελιώδεις, προϋποθέσεις κάθε ιδεολογίας: επιστρέφουν σε οντολογικές κατηγορίες (ο πειρασμός είναι μεγάλος: ο Μαλατέστα λ.χ. λέει, Ηθική). Αυτή η ανάγνωση επαναφέρει το αίτημα της Αυτονομίας – με την καντιανή του σημασία. Η περιγραφή τους περικλείει μία κίνηση που συνήθως παρεξηγείται – αυτήν αναφέρει και ο Κονδύλης: αφενός εκθέτουν (κριτική λέγεται αυτό) την κίνηση της ιδεολογίας στο σύνολό της – με αυτόν τον τρόπο όμως προσκαλούν την οργή όλων: των ομολόγων (Ομολογία) τους και των εχθρών τους (κάθε μερική προοπτική αναπαράγει μόνον τον πεπερασμένο της χαρακτήρα και δεν αντιλαμβάνεται συνήθως την καθολική προοπτική μίας διαλεκτικής κριτικής). Αφετέρου, κι αυτό νομίζω έχει το πιο ενδιαφέρον, περιγράφουν την άρση της ατομικότητας σε κάθε ιδεολογία και επανεγγράφουν το Αίτημα της πρακτικής στην πιο θεμελιακή του μορφή: την Αυτονομία (Συνείδηση λέγεται αυτό).

    Μπορεί βεβαίως πάντοτε κάποιος να αντιτάξει: και πώς γνωρίζεις ότι (σκέφτεσαι αλλά και) πράττεις αυτόνομα;

    Δεν το γνωρίζεις.

    Ο Kierkegaard ίσως θα ήταν χρήσιμος εδώ (με την προϋπόθεση ότι θα διακρίνουμε τον θεό των θρησκειών από τον θεό των φιλοσόφων): απλά Αποφάσισε, ή Τολμάς να αποφασίσεις. Εξάλλου η Στιγμή της Απόφασης είναι μία Στιγμή Τρέλας (‘Ασθένεια Προς Θάνατο’).

    Γιατί όμως τρέλα; Διότι είναι το σημείο που η συνείδηση αναιρεί τη μορφή της (προϋποθέτω εδώ καταχρηστικά ότι ο λόγος είναι ταυτόσημος με τη μορφή) και επιστρέφει απόλυτα στον εαυτό της. Απομονώνεται: αίρεται σε ένα μη εκτατό σημείο και ανασυντάσσεται ως μονάδα – ως μονάδα ή ετεροκαθορίζεται (μεταβιβάζει την ευθύνη σε μία συλλογικότητα και πράττει ως το σώμα της ιδέας) ή αναγνωρίζει τον εαυτό της αίροντας την απόφασή της. Η πρώτη περιγραφή δημιουργεί τετελεσμένα (ιστορία). Η δεύτερη προσκαλεί σε σκέψη (αίρει την ιστορικότητα). Η δύναμη είναι σε μία ατέρμονη επαναδιαπραγμάτευση των ορίων (κι αυτό είναι νομίζω Ιστορία).

    Διδακτικά Herr K.? Μπορεί, αν και δεν το νομίζω. Η βλακεία όπως και η κριτική δύναμη που συνοδεύει κάθε απόφασή μας – συχνά μάλιστα χωρίς να μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα τι είναι τι – ( και παραφράζοντας Kant και Wittgenstein με το βλέμμα πάντοτε στραμμένο στον Musil) δεν διδάσκονται ή αν διδάσκονται – αν μου επιτρέπεται – είναι επίπονα μαθήματα και προϋποθέτουν μία αυτοδιδακτική μέθοδο (σαν αυτή του συγγραφέα ας πούμε) και θέτει προβλήματα μεγάλης δυσκολίας, προβλήματα παρόμοια, ας πούμε με αυτό: πώς μαθαίνεις να ζεις ή τι σημαίνει να ζεις. Η δυσκολία ωστόσο δεν είναι στον πόνο – είναι στην Αναγνώριση (και η Αναγνώριση καταφθάνει πάντοτε πολύ αργά, ίσως με το πέταγμα της γλαύκας της Αθηνάς).

    την καλημέρα μου και ζητώ εκ των προτέρων ή υστέρων συγγνώμη για το μακροσκελές σχόλιό μου

    Απάντηση

  2. Ε όχι και μακροσκελές, απλώς εκτατό (και χαϊντεγκερίζον) :p

    Φοβάμαι μην έχεις δίκιο στην τελευταία παράγραφο (μετάφραση από τα εγελιανά: «πέταξε το πουλάκι»)

    Ναι, επιστρέφουν σε οντολογικές (κανονιστικές)κατηγορίες, γι’αυτό ακριβώς τους παρέθεσα! Για τον Κονδύλη, δε νομίζω να ισχύει. Επίσης δεν ξέρω αν αυτά που λένε σχετίζονται με το αίτημα της αυτονομίας (έχεις αποδείξεις;). Οι περιγραφές τους αποτελούν μεν προϋποθέσεις ιδεολογίας όπως λες, ταυτόχρονα όμως είναι και αντι-ιδεολογικές, διότι επανεισάγουν τη μεσότητα στον πολιτικό τους χώρο.

    Απάντηση

  3. Από όσο θυμάμαι και ο Κονδύλης κινήθηκε προς την κατεύθυνση μίας κοινωνικής οντολογίας – ή αυτό θα έπραττε αν δεν τον προλάβαινε ο θάνατος.

    Αποδείξεις Herr K. δεν έχω: η αναφορά απλά σε κατηγορίες όπως ‘ηθική’ ή ‘πολιτισμός’ (το Nosostros και ο Σκυφτούλης) με παρακίνησε να συνδέσω με αυτές την έννοια της καντιανής αυτονομίας και της αξιοπρέπειας. Η μετατόπιση της σκέψης από τις κατηγορίες της ιδεολογίας ή της πολιτικής προς την κατεύθυνση κατηγορικών σχημάτων όπως ηθική ή πολιτισμός ή κοινωνία σηματοδοτεί μία κατανόηση της σημασίας της καθημερινής πρακτικής στην συγκρότηση της πραγματικότητας κι αυτή η κατανόηση μόνον με όρους μίας ‘ανθρωπολογίας’ μπορεί να προσεγγιστεί: η ανθρωπολογία αυτή διατηρεί στον πυρήνα της την καντιανή έννοια της αξιοπρέπειας και αυτό με ενδιαφέρει – αυτή η ανθρωπολογία μπορεί να αφορά σε μία πρωτογενή έννοια ‘δημιουργικότητας’ (Καστοριάδης), αυτό όμως που καταφάσκει διαρκώς είναι η αξιοπρέπεια ως το άνευ όρων της συνάντησης με τον άλλον – η μεσότητα που αναφέρεις (ο άνθρωπος οφείλει να συμπεριφέρεται ως εάν ο άλλος να είναι σκοπός και όχι μέσον). Αυτή η απόλυτη (ηθική) προκείμενη προσκαλεί σε μία σχετικοποίηση των τεχνητών ορίων κάθε ιδεολογίας (θέσης) διότι θέτει απλά το δίκαιο και την αλήθεια υπό διαπραγμάτευση.

    Αντιλαμβάνομαι ότι η αναφορά μου στην καθημερινή πρακτική ως (οντολογική) κατηγορία, όπως και η εισαγωγή της έννοιας της ‘ανθρωπολογίας’ είναι δυνατό να παραπέμψουν στον Heidegger. Παιδικές ασθένειες που πέρασα (;) ευτυχώς (;) Herr K.- κατά νου πάντως είχα τον Wittgenstein και την διερεύνηση του νοήματος – άρα εμμέσως και εννοιών όπως αλήθεια, αξία, κοσμοθεωρία κτλ. – ως συνισταμένη της καθημερινής πρακτικής (ο οποίος Wittgenstein, μιας που το θυμήθηκα, όταν κλήθηκε να σχολιάσει το Sein und Zeit είπε – ή αναφέρει η ανεκδοτολογία: ο άνθρωπος είναι σε προφανή σύγχυση, δεν κατανοεί τίποτα σχετικά με τη γλώσσα. Βεβαίως η τραγική ειρωνία είναι ότι η γλώσσα ως το σπίτι του είναι και η γλώσσα ως ο ορίζοντας του νοήματος είναι δύο περιγραφές για το ίδιο ‘πράγμα’). Η υπαρκτική ανάλυση ή ανθρωπολογία ωστόσο του Heidegger δεν με ενδιαφέρει.

    Αυτό που λες όμως στο τέλος είναι ένα μείζον πρόβλημα: οι προκείμενες μίας αντι-ιδεολογίας άρα και η κριτική προϋποθέτουν αξιακές κρίσεις ή όχι; Εδώ η απάντηση είναι καταφατική. Προϋποθέτουν όμως και μία θεωρία; Η απάντησή μου είναι όχι ή αυτή θεωρώ ότι είναι η πρόθεσή τους: Η επίκληση της ηθικής και των συναφών κατηγοριών μεταξύ άλλων προτίθεται να απορρίψει συνολικά το αίτημα διατύπωσης μιας θεωρίας – τουλάχιστον στο επίπεδο της ιδεολογίας. Κι αυτό συνδέεται με την έννοια της κριτικής πολλαχώς.

    την καλησπέρα μου

    Απάντηση

  4. Οι κουμουνιστές είναι υλιστές
    και οι χριστιανοί μείναν αδειανοί
    τα αναρχικά έχουν όρια
    σε παντρεύτηκα με βλενόρια.
    Νικόλας Άσιμος

    Αδέλφια!
    Είμαστε όλοι βουτηγμένοι σε μια ανώτερη ηθική!
    Έχει δίκιο το παλικάρι!

    Απάντηση

  8. Aufheber
    Σωστά τα λες για την αυτονομία, ελπίζω. (μεσότητα: αναφερόμουν στην παλιά, καλή αριστοτελική μεσότητα)
    Χάιντεγκερ: ευτυχώς, ασυζητητί! Δίκιο φαίνεται να έχει ο Β στο ανέκδοτο.
    Κονδύλης: δεν ξέρω!
    Αντι-ιδεολογία: Αυτό. Δεν διατυπώνουν θεωρία, ας πούμε ότι μιλάνε εξ ονόματος ενός κοινού νου (με ό,τι θετικό μπορεί να έχει αυτή η φράση). Βέβαια ο κοινός νους δεν είναι πολύ ελκυστικός στο κοινό.

    Trovatore
    Κι εσύ ανώτερη ηθική; Μα τότε είμαστε πολλοί (τουλάχιστον 10 εκατομμύρια)!

    Θέκλα
    Κουράγιο. Ερχεται ο Ισοβίτης (για παρέα)

    Απάντηση

  15. Τώρα εξηγείται: «Ο ρόλος της Αστυνομίας είχε αναβαθμιστεί τα τελευταία χρόνια: η επανεμφάνιση της σύγχρονης δουλοκτητικής κοινωνίας στην Ελλάδα…» όπως είχες προαναφέρεις.
    Δύσκολη αλλά επιτυχής η εξέλιξη απο μια ζωή χωρίς εκσπερμάτωση προς την σημαδεμένη ηδονή.
    Σου βρίσκεται κανένα σημαδεμένο?

    Απάντηση

  20. η αντιιδεολογία γίνεται ή τείνει να γίνει θεωρία στο βαθμό στον οποίο πρέπει να αποδείξει γιατί οι ιδεολογίες είναι με τον α ή β τρόπο Το κακό.

    Herrk,
    πολύ μικρό το μικρό καφέ, εκτός των καλο-καιρινών μηνών

    Απάντηση

  21. Ασφαλώς, αλλά από το «τείνει να γίνει» μέχρι το «έγινε» μεσολαβεί κάποιο διάστημα. Σε αυτό το διάστημα χωνόμαστε όλοι οι ενδιαφερόμενοι.

    Το καλοκαίρι όμως θα έχουμε όλο το χώρο στη διάθεσή μας, Γιάννη, να χωνέψουμε τους Κονδύληδες που καταναλώσαμε το χειμώνα. Θερινή νάρκη.

    Απάντηση

  22. Να έρθω κι εγώ μαζί σας το καλοκαίρι?
    Λυσσάω να δω το μικρό καφέ επιτέλους και να στριμωχτώ λίγο ανάμεσα σε θαμώνες και Κονδυλοκουβέντες.
    Πρέπει να είναι εμπνευστικό, ζηλεύω και μου πέφτει το μουστάκι!
    Μου χαλάει το ίματζ!

    Απάντηση

  23. Θέκλα!
    Όχι προς θεού στο μικρο καφε με Κονδύλη και χαιντεγκερ.
    Όχι μες το το κατακαλόκαιρο Νιτσε και Σοπενάουερ!
    Θα τους αφήσουμε εκεί να χτυπιούνται και θα πάμε για ένα νυχτερινό μπάνιο στην Μυρτιώτισα.
    Βρέ τι πάθαμε!

    Απάντηση

  25. Τροβατόρε,

    και με ένα Λιστόν βολεύομαι εγώ, φτάνει να έχει ευρύχωρες καρέκλες (είμαι πλουσιοπάροχη γυναίκα, τα έχουμε πει αυτά).

    Και για το μπάνιο μέσα.
    Θα φέρω και το σωσίβιό μου, γιατί η κόμη και το μουστάκι συνήθως με τραβάνε προς τον πάτο και κινδυνεύει να χαθεί η τελευταία αξιόλογη γυναίκα αυτής της χώρας!

    Πότε πάμε Κέρκυρα λοιπόν?
    Όσο μια τους φιλόσοφους της παρέας, κάτι θα βρούμε να τους κάνουμε. Στην τελική, υπάρχει πάντα και ο Σουρής.
    Έχω τα άπαντα. Να τα φέρω να απαγγέλουμε δίπλα στο κυμματάκι?

    Θα φτιάκω ΚΑΙ κεφτεδάκια!

    Απάντηση

  29. Θέκλα μου δεν ξερώ τι λές με τα μουστάκια και τα πλουσιοπάροχά σου.
    Αλλά το θεωρείς ηθικό να σερνώμαστε νυχτιάτικα και να πλατσουρίζουμε με την ιντελιγκένζια της αντεργράουντ στα σκοτεινά μονοπάτια της σχολής της Φραγκφούρτης?
    Χάθηκε ένας Απραός με μια μπύρα στην κωλότσεπη μέσα στα αστέρια και με το μαντολίνο μας .
    Απραός κύριοι!!
    Απραός και με μουστακαλή ακόμα!!

    Απάντηση

  31. Λοιπόν, τροβατόρε, έχεις δίκιο, το θεωρώ αντελώς ανήθικο, άρα πρέπει να βάλουμε στόχο να τους κάνουμε λίγο σαμποτάζ.
    Μπορούμε να σκάσουμε μύτη με τις μπύρες στην κωλότσεπη (εμένα σφηνώνει ανάμεσα στα πληθωρικά μου μπράτσα, κάτω από τη μασχάλη) και αντί για μαντολίνο να έχουμε μαζί τα άπαντα της Στανίση.
    Η εξολόθρευση θα είναι σίγουρη!
    Μετά, θα τους βουτήξουμε τους τόμους, θα κατέβουμε παραλία και θα τους ρίξουμε προσάναμμα στην ωραιότερη παραλιακή φωτιά του νησιού!
    Τι λες, ποιητή μου? Άρκετά σαρδόνιο το σχέδιο ή να προσπαθήσω κι άλλο?

    Απάντηση

  32. ΑΝΗΘΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Νο 2

    Αγαπητή Θέκλα

    Δεν θέλω να σου το χαλάσω αλλά είμαι κατά της καύσης των νεκρών (και των ζωντανών, βεβαίως).

    Πριν λίγο καιρό είχα γνωρίσει μια «Ρουβιάνα» και το άντεξα! Στη σχολή της Φραγκφούρτης θα κολλήσουμε τώρα!

    ΜΗΝ ΤΟΥΣ ΔΙΝΕΙΣ ΣΗΜΑΣΙΑ ΕΛΑ ΜΑΖΙ ΜΟΥ!

    Μια φορά (και έναν καιρό) για χάρη της αγάπης μου αντί να παω στη Λυρική, στον Don Giovani, βρέθηκα σε ένα καταγώγιο ,στον Ταύρο,να ακούω έναν άθλιο να παίζει με ένα ξεκουρδιστο μπουζούκι ενω εγώ ρουφούσα σαλιγγάρια με σάλτσα.
    Μιά άλλη φορά (και έναν άλλο καιρό) για χάρη (της ίδιας αγάπης μου) γράφτηκα στην ΚΝΕ καί άκουγα όλη νύχτα ύμνους στην εργατική τάξη.
    Τα σαββατοβραδα, δε, με βάζανε συνέχεια να ακούω το «Καπνισμένο Τσουκάλι» μέχρι να το εμπεδώσω καλά.
    Η σχέση μας κρύωσε όταν γράφτηκα στο «Ωδείον Καλλιθέας». Δεν ταιριαζα πλέον στο στερεότυπο του σκληροτράχηλου προλετάριου. Άσε που έχασα και το ταξικό μου ένστικτο.

    Μετά γνώρισα μια χίππισα η οποία έκανε γιόγκα στις παραλίες και ήθελε να με μυήσει στο Βουδισμό. Αργότερα βαρέθηκε και όταν της ζητούσα να πάμε στη θάλλασα μου έλεγε ότι δεν μπορεί «στους άμμους» και θέλει «τα σεντονάκια της».
    Τό άντεξα και αυτό και βρέθηκα στη Θεσσαλονίκη σε ένᨻδωμάτιο φτηνού ξενοδοχείου» να παρακολουθώ ανάσκελα την ακατανόητη πορεία μιας κατσαρίδας στον τοίχο ενώ η χίππισα δίπλα μου κοιμόταν τον ύπνο του δικαίου.
    Γιαυτό σου λέω. Έλα μαζί μου! Πού ξέρεις? Μπορεί η ανηθικότητα μας να είναι η ανώτερη ηθική του μέλλοντος.

    Απάντηση

Αφήστε απάντηση στον/στην manos Ακύρωση απάντησης